ကြက်သွန်ဥ ထိပ်ပုတ်ရောဂါ (Botrytis Neck Rot)

ရောဂါဖြစ်စေသော သက်ရှိ- (၁) Bortrytis allii (၂) Bortrytis squamosa (၃) Botrytis cinerea

ရောဂါကျရောက်ချိန်- မိုးရွာသီ

ရောဂါလက္ခဏာ

ရောဂါရကြက်သွန်ဥ၏ ဂုတ်လည်ပတ်တွင် တစ်သျှူးသားများပျော့၍ အညိုရောင် ဖြစ်နေသည်။ ထပ်ဆင့်၍ ၎င်းတစ်သျှူးသားမှ မှိုအစုအဝေးသည် အညိုရောင်မှ အနက်ရောင်သို့ တဖြည်းဖြည်းပြောင်းလဲလာသည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။ ထို့နောက် နေလောင်သကဲ့သို့ ခြောက်ပြီး ဥတစ်ခုလုံးပုံသဏ္ဍာန်ပျက်သွားသည်။ ၎င်းမှတဆင့် ဘက်တီးရီးယား ဝင်ရောက်ခြင်းကြောင့် အပျော့ပုပ်ရောဂါထပ်ဆင့်၍ ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။

ရောဂါသံသရာ

ဤမှိုရောဂါကို ကြက်သွန်ဥများ သိုလှောင်စဉ်နှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရာတွင် ပြင်းထန်စွာကျရောက်လေ့ရှိပါသည်။ ရိတ်သိမ်းချိန်တွင် မိုးရွာသွန်းခြင်း၊ စိုထိုင်းဆများခြင်းတို့ဖြစ်ပါက ရောဂါပိုမိုကျရောက်လေ့ရှိသည်။ ဤရောဂါဖြစ် မှိုသည် ကြက်သွန်ဥများ မခြောက်မီ ထိပ်ပိုင်းဖြတ်ခြင်း၊ လိမ်ခြင်းတို့ကြောင့် ၎င်းဒဏ်ရာများမှ တစ်ဆင့် ကြက်သွန် ဥတွင်းသို့ ဝင်ရောက်ပြီး ပျော့ပုပ်စေနိုင်ပါသည်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း

(၁) ရောဂါကင်း၍ ကောင်းမွန်စွာ ခြောက်သွေ့ပြီးသော ကြက်သွန်မျိုးများကို ရွေးချယ်စိုက်ပျိုးပါ။

(၂) စိုက်ချန်နောက်ပိုင်းတွင် ပုလဲ (နိုက်ထရိုဂျင်) မြေသြဇာလွန်ကဲစွာ ကျွေးခြင်းမပြုရပါ။

(၃) ကြက်သွန်မတူးဖော်မီ (၁၀) ရက် မှ (၁၄) ရက်အတွင်း ရေသွင်းခြင်း မပြုရပါ။

(၄) ခြောက်သွေ့သော ရာသီ၌သာ ကြက်သွန်တူးဖော်ပါ။

(၅) အမြိတ်မဖြတ်မီ တစ်ပါတ်အလိုတွင် စိုက်ခင်းကို အခြောက်ထားပါ။

(၆) သိုလှောင်ခြင်း မပြုမီ လေဝင်လေထွက်ကောင်းစေရန် ပြုလုပ်ပေးပါ။

(၇) သိုလှောင်ရာတွင် အပူချိန်( ၃၄-၃၆ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ်) နှင့် စိုထိုင်းဆ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းထက် လျော့နည်းမှ သာလျှင် အကောင်းဆုံး ဖြစ်ပါသည်။

လာဘီလိုက် (Labilite)PHI (၁၄)ရက် (၂၀၀ဂရမ်/ဧက) နှုန်း ပက်ဖျန်းပါ၊ ဘာဗစ်စတင်(Bavistin) ၂၅ ဂရမ် အစေ့ ၁ ကီလိုနှုန်း လူးနယ်စိုက်ပျိုးပါ။

မှတ်ချက်။ PHI (Pre Harvest Interval)ဆိုသည်မှာ ပိုးသတ်ဆေးဖြန်း အသုံးပြုပြီးနောက် သီးနှံများ ရိတ်သိမ်းရန် စောင့်ဆိုင်းရမည့် အချိန်ကာလ။

ပိုးသတ်ဆေး တစ်မျိုးချင်း သီးနှံအမျိုးအစားပေါ် မူတည်၍ ရိတ်သိမ်းရန် စောင့်ဆိုင်းရမည့် အချိန်ကာလသည် ကွာခြားမှု ရှိပါသည်။

အစိမ်းရောင်လမ်း

ဓာတ်ပုံ- ကြက်သွန်ဥတွင် တွေ့ရသော ထိပ်ပုပ် ရောဂါ

မှတ်ချက်- စိုက်ပျိုး မွေးမြူ ရေးနှင့် ဆည်မြောင်း ဝန်ကြီးဌာန၏ ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် စိုက်ပျိုးရေး ဦးစီးဌာန (www.doa.gov.mm)မှ စိုက်ပျိုးရေး နည်းပညာများ ပြန်လည် မျှဝေ ပေးခြင်း ဖြစ်ပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...